HTML (HyperText Markup Language – “Ngôn ngữ đánh dấu siêu văn bản”) là một ngôn ngữ đánh dấu được thiết kế ra để tạo nên các trang web với các mẩu thông tin được trình bày trên World Wide Web. HTML được định nghĩa như là một ứng dụng đơn giản của SGML và được sử dụng trong các tổ chức cần đến các yêu cầu xuất bản phức tạp.
HTML đã trở thành một chuẩn Internet do tổ chức World Wide Web duy trì. Phiên bản mới nhất hiện nay là HTML5 hứa hẹn sẽ đưa việc trải nghiệm web sang một giai đoạn mới khi cho phép trình duyệt thực hiện nhiều điều thú vị với dữ liệu và hình ảnh.
Từ HTML đến HTML5
HTML ra đời từ những năm 1989, do Tim Berners-Lee phát triển, sau đó nhanh chóng phổ biến nhờ tính dễ học và dễ sử dụng. HTML sử dụng các tag để đánh dấu từng đoạn văn bản.
<p> This is a paragraph </p>
Phiên bản HTML đầu tiên của Tim Berners-Lee rất khác với những gì chúng ta đang sử dụng ngày nay, chẳng hạn như thiếu hẳn các chức năng định dạng văn bản. Tuy nhiên nhờ sự đơn giản của các tag này mà HTML được chấp nhận rộng rãi, và được đưa lên thành chuẩn.
Trong vòng tám năm (1989 – 1997), HTML đã phát triển qua bốn cột mốc chính, với phiên bản gần đây nhất là HTML4. Phiên bản này cũng đánh dấu việc CSS1 được công nhận là chuẩn để định dạng trang web, và DOM trở thành chuẩn cho phép các ứng dụng JavaScript chạy thống nhất trên mọi trình duyệt.
Với sự tăng trưởng ngày càng mạnh mẽ của Internet, các thuật ngữ như Web 2.0 và RIA (Rich Internet Application) hầu như hiện diện ở khắp nơi. Người sử dụng, được trang bị phần cứng nhanh hơn và băng thông mạng tốt hơn, cũng thường xuyên đặt ra những yêu cầu phức tạp. Web hiện đại không phải chỉ là để sử dụng được, mà còn phải bắt mắt và giàu khả năng tương tác.
Trước thực tế đó, rõ ràng HTML cũng cần phải thay đổi, và sự thay đổi đó là cả một quá trình dài! Hơn 13 năm kể từ khi HTML4 xuất hiện, HTML5 mới đang tập tễnh những bước đi đầu tiên! Mặc dù vậy, HTML5 mang trong mình đủ sức hấp dẫn để gây nên sự chú ý (hảy thử search google để xem có bao nhiêu kết quả về HTML5). HTML5 được xây dựng để thỏa mãn bốn tiêu chí sau:
Thứ nhất: Khả năng tương thích
Đây là một tin vui cho những ai đã quen thuộc với việc sử dụng HTML: bạn không cần phải học lại gì cả! HTML5 vẫn giữ lại các cú pháp truyền thống trước đây, và nếu một vài tính năng mới nào đó của HTML5 chưa được trình duyệt hỗ trợ thì nó phải có một cơ chế fall back để render trong các trình duyệt cũ.
Đương nhiên là, HTML5 không thể xóa bỏ tất cả những gì đã có suốt hơn 20 năm chỉ trong một ngày. Mặc dù điều này cũng không đồng nghĩa với việc HTML5 hỗ trợ tất cả các trình duyệt, nhưng nếu bạn có một trình duyệt đủ cũ để không tương thích với HTML5, có lẽ đã đến lúc bạn nâng cấp trình duyệt mới!
Thứ hai: Tính tiện dụng
Đặt người dùng lên hàng đầu nên cú pháp của HTML5 khá thoải mái (dù chưa được chặt chẽ như XHTML), thiết kế hỗ trợ sẵn bảo mật, và sự tách biệt giữa phần nội dung và trình bày ngày càng thể hiện rõ: công việc định dạng hầu hết do CSS đảm nhiệm, HTML5 không còn hỗ trợ phần lớn các chức năng định dạng trong các phiên bản HTML trước đây.
Thứ ba: Khả năng hoạt động xuyên suốt giữa các trình duyệt: HTML5 cung cấp các khai báo đơn giản hơn và một API mạnh mẽ. Một ví dụ dễ thấy là khai báo DOCTYPE:
HTML4: <!DOCTYPE HTML PUBLIC “-//W3C//DTD HTML 4.01 Transitional//EN”
“http://www.w3.org/TR/html4/loose.dtd“>
HTML5: <!DOCTYPE html>
So với các phiên bản trước, đặc tả HTML5 dài hơn đáng kể nhằm chi tiết hóa mọi hành vi để đảm bảo chúng thống nhất giữa các trình duyệt khác nhau.
Thứ tư: Khả năng truy xuất rộng rãi: HTML5 mang lại sự hỗ trợ tốt hơn cho các ngôn ngữ và cho người khuyết tật, đồng thời cũng có thể hoạt động trên các thiết bị và nền tảng khác nhau.
Vậy HTML5 đem lại những gì?
Điểm đặc trưng đầu tiên của một ngôn ngữ đánh dấu (markup language) là các thẻ. Và ở mặt này thì HTML5 được bổ sung rất nhiều cái mới, từ các thẻ tổ chức nội dung (article, aside, title…) đến các thẻ hỗ trợ tương tác và multimedia (video, audio…). Trong HTML5 cũng xuất hiện một khái niệm gọi là semantic markup, tức là các thẻ có mang ngữ nghĩa.
Các thẻ này ra đời từ việc khảo sát các trang web và nhận diện một số thói quen đặt tên phổ biến (một số phần của trang web thường luôn được đặt một cái tên như “header”, “footer”, “nav”). Ngoài sự rõ ràng, sử dụng các semantic markup còn có thể đem lại lợi thế khi các công cụ tìm kiếm trong tương lai tận dụng chúng để phân loại kết quả.
Bên cạnh đó, thẻ <form> của HTML5 cũng được xem là một cải tiến lớn. Giờ đây với Form 2.0 (một cách gọi form trong HTML5), tất cả những chức năng mà bạn cần (định dạng, validate data…) đã được xây dựng trực tiếp vào trong HTML. Bạn không còn cần đến Ajax, Flash hay các công nghệ hỗ trợ để làm công việc này nữa!
Không chỉ dừng lại ở các tag, HTML5 bao gồm một tập các API hấp dẫn. Vài API thú vị có thể kể đến như:
· Canvas
· Geolocation
· WebSocket
· Web Storage
· WebWorkers
Một số đặc điểm mới của HTML5
Với sự đóng góp, cải tiến của các nhà phát triển trình duyệt như Google (trình duyệt Chrome), Apple (Safari), Mozilla (Firefox), … HTML5 giờ đây đang dần hoàn thiện và có nhiều đặc tính khá tinh tế:
– Lưu trữ ngoại tuyến (offline): cho phép lưu trữ dữ liệu liên tục hay từng phần mà không cần cài đặt tính năng bổ sung (plug-in), tương tự như Google Gears.
– Miền vẽ (canvas drawing) cho phép tương tác trực tiếp với hình ảnh, biểu đồ, các đối tượng trong game (game component) thông qua các mã lập trình và tương tác người dùng – không cần Flash hay các plug-in.
Truyền nhận hình ảnh (video) và âm thanh (audio) trung thực: hiện đang trong quá trình hoàn thiện và thống nhất các chuẩn định dạng. Đến một ngày nào đó, YouTube và Pandora có thể sẽ không cần đến Flash nhưng vẫn đem đến cho bạn những đoạn video, âm thanh hấp dẫn.
Định vị người dùng (geolocation): HTML5 có thể giúp xác định vị trí của bạn và dùng nó để thực hiện cho một công việc nào đó, chẳng hạn phục vụ cho các kết quả tìm kiếm, cập nhật Twitter hay dùng cho các thiết bị định vị. HTML5 không giới hạn API của nhà cung cấp hay công cụ trình duyệt nào.
Mẫu nhập thông minh (smarter form): hộp tìm kiếm, dòng nhập thông tin, vùng thông tin hợp lệ… sẽ được kiểm soát tốt hơn, ít gây phiền toái cho người dùng khi họ điền thông tin, dữ liệu.
Tiếp cận các ứng dụng web dễ dàng (web application focus): chẳng hạn như việc xây dựng các trang wiki, công cụ kéo thả, bảng thảo luận, chat thời gian thực. Việc thực hiện các ứng dụng này sẽ nhanh chóng hơn và chúng có thể làm việc như nhau trên các trình duyệt.
Đăng ký tham gia ngay sự kiện “Những điều cần biết về HTML5” tại Aptech Việt Nam.
Để các bạn tìm hiểu kỹ hơn về HTML5, Hệ thống Đào tạo lập trình viên Quốc tế Aprotrain – Aptech Việt Nam tổ chức buổi workshop với chủ đề: “Những điều cần biết về HTML5”
Thời gian: 18h thứ 5 ngày 16/04/2015
Địa điểm: Tầng 4, tòa nhà Aptech 285 Đội Cấn, Ba Đình, Hà Nội.
Diễn giả: Anh Hoàng Đồng Tiến – Giảng viên tại Aprotrain- Aptech
Đăng ký tham gia trực tuyến tại: http://www.aptech-news.com/ae?region=North
Chương trình mở cửa tự do cho tất cả các bạn trên địa bàn Hà Nội. Bạn nào không thể đến tham gia có thể đặt câu hỏi và gửi về hòm thư [email protected]và chúng tôi sẽ phản hồi lại cho bạn ngay sau khi Workshop kết thúc.
–Tham khảo–
