Báo cáo quý II/2021 – Ngành IT Việt Nam bước vào cuộc đua chất xám

Báo cáo được thực hiện bởi TopDev – một trong những đối tác tại các sự kiện của Aptech, dựa trên các khảo sát ý kiến từ hàng ngàn khách hàng, đối tác, ứng viên và nhà tuyển dụng trong ngành IT.

Từ đợt dịch đầu tiên vào tháng 3/2020 tới thời điểm hiện tại, thị trường IT cũng như nhu cầu tuyển dụng ngành CNTT trải qua không ít giai đoạn, từ khó khăn dễ thích nghi, đến hồi phục và lấy lai đà phát triển. Với việc ý thức cao và sự chuẩn bị cho các làn sóng chuyển đổi số, đi kèm với những chuyển biến tích cực từ các chính sách & sự linh hoạt của chính phủ, sự chủ động của doanh nghiệp và vận động cạnh tranh không ngừng nghỉ của thị trường, tất cả chúng ta đã ít nhiều kiểm soát và lấy lại được sự cân bằng, tỉnh táo để điều phối sự sống còn và phát triển. Bằng chứng thể hiện rõ ở nhiều thông số kinh tế thị trường quan trọng, Việt Nam vẫn giữ vững đà tăng trưởng dương bất chấp những tác động của Covid-19.

Tổng quan trạng thái “bình thường mới”

Tổng doanh thu ngành ICT ở Việt Nam năm 2020 đạt 120 tỉ USD, tăng 7.1% so với 2019, trong đó phần cứng đạt 107 tỉ USD, phần mềm đạt 5 tỉ USD. Xuất khẩu ngành ICT đạt 84,45 tỉ USD, chiếm khoảng 30% tổng giá trị xuất khẩu quốc gia và 3% xuất khẩu ICT toàn cầu. Tổng sản  phẩm ICT trong nước (GDP) quý I/2021 ước tính tăng 4.48% so với cùng kỳ năm trước, cao hơn mức tăng 3.68% của quý I/2020, mặc dù bị ảnh hưởng bởi Covid-19 trong một số địa phương.

Số lượng các doanh nghiệp trong lĩnh vực này đã chứng kiến sự phát triển 28%. Những thành tựu quan trọng khác của ngành bao gồm thí điểm công nghệ 5G thành công, lọt vào danh sách 10 quốc gia hàng đầu có giao thức Internet thế hệ mới nhất. Quan trọng hơn, Việt Nam hiện đứng ở vị trí thứ 2 trên thế giới về sản xuất điện thoại di động và linh kiện, và vị trí thứ 10 về sản xuất linh kiện điện tử. Hai điều này đã giúp CNTT – TT trở thành ngành xuất siêu lớn nhất trong nền kinh tế Việt Nam.

Thị trường nhân lực ngành IT năm 2021 – Mức lương, nhu cầu & xu hướng

Top công nghệ được trả lương cao nhất trong danh sách có thể được chia thành 2 nhóm lớn: High tech liên quan đến xu hướng AI/ML (Kubemetes, TensorFlows, Python) và Điện toán đám mây (AWS, GCP, Azure). Đây là hệ quả của quá trình chuyển đổi kỹ thuật số trên toàn thế giới cũng như tác động đáng kể từ Covid-19. Sau danh sách này, các công nghệ cơ bản liên quan đến phát triển web, hệ thống và thiết bị di động vẫn có thứ hạng cao đáng kể. Mặc dù có sự sụt giảm đáng kể về các kỹ năng kiểu cũ trên thiết bị di động so với đầu năm 2010 cùng làn sóng “di động đầu tiên”, các nền tảng mới dành cho Phát triển di động vẫn khẳng định được giá trị của mình với mức lương cao hơn so với các nền tảng công nghệ thông thường khác.

Theo dự đoán của các báo cáo trước, các vị trí được trả lương cao nhất yêu cầu các kỹ năng đặc biệt như Data Analyst, DevOps, Machine Learning hoặc AI. Do tác động của Covid-19 dẫn đến thúc đẩy chuyển đổi kỹ thuật số kinh doanh, tầm quan trọng của Dịch vụ đám mây & DevOps đã đóng một vai trò quan trọng trong việc duy trì và phát triển doanh nghiệp. Do đó, nhu cầu về kỹ sư Cloud / DevOps đã có sự tăng trưởng mạnh mẽ, theo sau với các vị trí đó, mức lương ngày càng tăng.

Các vị trí CTO, CIO hoặc Quản lý Công nghệ vốn vẫn được coi là mục tiêu nghề nghiệp cao nhất với nhiều trách nhiệm hơn và khả năng thích ứng với kỷ nguyên “bình thường mới”, giờ đây không còn giới hạn như trước, từ quản lý con người & quản lý hiệu suất, lập kế hoạch và chiến lược, quản lý rủi ro, an ninh mạng & đáp ứng khả năng mở rộng song hành cùng với sự ổn định. Để đạt được điều này, các nhà quản lý phải nắm vững các kỹ năng cơ bản vững chắc, xử lý các công việc quản lý, tối ưu hóa công nghệ/sản phẩm dựa trên công nghệ của công ty và điều chỉnh kịp thời.

54,5% là Back-end Developers, Full-stack Developers xếp thứ 2 với 51,5%. Sự thống trị của các xu hướng và công nghệ web đã đẩy số lượng các Web Developers lên cao hơn rất nhiều. Trong khi đó, nhu cầu đối với các vị trí này đã có một số chuyển biến đáng kể khi bộ phận Nhân sự thực sự tập trung nhiều hơn vào Full-stack & Mobile Developers cũng như Product & đặc biệt là DevOps Specialist.

Mặc dù có một số thay đổi đối với mức độ phổ biến của các xu hướng công nghệ ở Việt Nam và trong khu vực, 5 kỹ năng CNTT hàng đầu mà các công ty đang tìm kiếm vẫn không thay đổi nhiều so như những năm trước. Hơn 70% công ty đang tìm kiếm các lập trình viên JavaScript.

Chân dung ứng viên IT & xu hướng tuyển dụng năm 2021

Hiện nay, nhu cầu tuyển dụng IT đang dần tăng cao. Mặc dù có những thay đổi trong bối cảnh tuyển dụng và tình hình kinh tế – xã hội, mức lương trung bình của thị trường CNTT vẫn chịu một tác động nhẹ. Tuy nhiên, thị trường đã có những chuyển động và phân loại rõ ràng về nhân lực CNTT ở các cấp độ khác nhau. Những người linh hoạt hơn và đáp ứng tốt hơn các yêu cầu khắt khe mới của doanh nghiệp sẽ nhận được mức tăng lương trung bình nhanh hơn so với thị trường. Trong khi đó, nhu cầu cho vị trí này đã tăng lên đáng kể (hơn 20% & ngày càng nhiều & hơn) so với giai đoạn trước.

Ngoài kỹ năng kỹ thuật, kỹ năng mềm đã trở thành một tiêu chí quan trọng trong quá trình nhà nhân sự/ nhà tuyển dụng đánh giá ứng viên IT. Thông qua cuộc khảo sát của chúng tôi, 3 kỹ năng mềm quan trọng hàng đầu dành cho lập trình viên bao gồm: Khả năng thích ứng, tư duy phát triển và kỹ năng hợp tác / làm việc nhóm.

Có thể nói, ngành CNTT với tốc độ thay đổi nhanh chóng cũng như sự gián đoạn của Covid-19 đã tạo ra áp lực lên khả năng thích ứng của mỗi lập trình viên và đòi hỏi họ phải có tư duy phát triển phù hợp để bảo vệ họ khỏi sự đào thải của các xu hướng & công nghệ mới.

Năng lực giao tiếp & hợp tác tốt giữa các thành viên trong Tech team và với các bộ phận liên quan đóng vai trò then chốt trong quá trình vận hành kinh doanh và phát triển sản phẩm hiệu quả.

Xem đầy đủ và tải báo cáo tại đây.