Web cá nhân không phải là thành tựu lớn nhất trên Internet, nhưng với con số 100 triệu blogger hiện nay, người đầu tiên lập blog đáng được thế giới ca ngợi. Nhưng không ai dám khẳng định đó chính là mình.
“Cha đẻ” của web cá nhân
Đa phần cho rằng người ấy là Dave Winer, biên tập viên của trang Scripting News xuất hiện ngày 1/4/1997 và khẳng định thế giới blog sẽ tròn 10 tuổi vào tháng tới. Theo Winer, site của ông đã tạo đà cho cuộc cách mạng web cá nhân và là weblog lâu đời nhất vẫn còn hoạt động trên Internet. Nhưng khi thành lập Scripting News một thập niên trước, Winer không hề sử dụng cụm từ “web log”.
Tháng 12/1997, lập trình viên Jorn Barger tạo ra RobotWisdom.com để tập hợp những bài viết về chính trị, văn hóa, bình sách và công nghệ mà ông thấy hấp dẫn. “Winer gọi site của ông ta là ‘news pages’ – trang tin tức. Nhưng tôi không có ý định đăng tin mà muốn chia sẻ tất cả những gì tôi cho là đáng đọc. Do đó, weblog chính hiệu phải thuộc về tôi”, Barger tuyên bố.
Barger cũng là người đầu tiên gọi RobotWisdom là weblog. Ông giải thích rằng site của ông ghi lại (log) những gì ông đọc được hàng ngày và nó hoạt động trực tuyến (online) nên ông đặt tên là web log. Về sau, Peter Merholz, người sáng lập Peterme.com, viết tắt thành blog.
Trong khi đó, tờ The New York Times lại cho rằng người đầu tiên xứng đáng được gắn danh hiệu “cha đẻ của web cá nhân” là Justin Hall, hiện là chuyên gia về game online. Hall bắt đầu viết nhật ký web khi còn là sinh viên trường Swarthmore (Mỹ) vào tháng 1/1994, tập hợp câu đố tiếng Anh và các đường liên kết hay trên Links.net.
Nhưng từ trước đó, cư dân mạng đã chia sẻ cuộc sống cá nhân cùng những quan điểm về chính trị, nghệ thuật… qua Internet. Họ thực hiện điều này qua một giao thức đã bị lãng quên gọi là file .plan, do Les Earnest, người phát minh ra hệ thống soát lỗi đầu tiên, tạo ra vào đầu những năm 70.
Dot-plan là tệp tin dạng text, có thể được đính kèm (attach) tới từng tài khoản cá nhân trên hệ thống Unix và được sắp xếp giống blog, tức những thông tin mới hơn sẽ hiển thị ở trên đầu. Người sử dụng có thể chỉnh sửa file .plan của họ và cập nhật thông tin về những chuyện riêng tư, dự án, công việc và sở thích.
Một trong những file .plan nổi tiếng là của John Carmack, đồng sáng lập Id Software và là chuyên gia lập trình chủ chốt của nhiều video game như Doom Quake, Wolfenstein 3D…
“Dot-plan được dùng tương tự blog. Ví dụ, nếu bạn sắp đi du lịch, hay đơn giản là bạn chuẩn bị đi ngủ một lát, bạn có thể thông báo trên file .plan. Về sau, nhiều người dùng nó để phát biểu quan điểm về một vấn đề gì đó, như cách blog hoạt động hiện nay”, Earnest cho hay.
Tuy nhiên, dot-plan bị lãng quên vì chúng chỉ là tệp tin dạng text và không chứa những tính năng không thể thiếu trong web như công cụ RSS, CSS, tìm kiếm, định dạng, siêu liên kết và cho phép người đọc bình luận (comment).
Một số mốc quan trọng trong quá trình tiến hóa của blog:
Năm 1971: Les Earnest tạo ra giao thức “finger” gọi là .plan.
Tháng 1/1994: Justin Hall lập danh sách các đường link trên trang links.net và tiếp tục duy trì site trong 11 năm.
Tháng 4/1997: Dave Winer cho ra mắt Scripting News và tự nhận đây web log hoạt động lâu nhất trên Internet hiện nay.
Tháng 9/1997: Trang Slashdot phát hành “News for Nerds” trực tuyến.
Tháng 12/1997: Jorn Barger gọi RobotWisdom là một web log.
Năm 1999: Peter Merholz quyết định tách 2 từ “web log” thành “we blog” (chúng ta tạo blog), viết tắt là blog.
Tháng 8/1999: Ba chuyên gia ở San Francisco (Mỹ) thành lập công ty Pyra Lab và tạo ra công cụ Blogger.
Tháng 1/2001: Giải thưởng Bloggies ra đời.
Tháng 10/2001: Phần mềm quản lý nội dung Movable Type đi vào hoạt động.
Tháng 2/2003: Google sáp nhập Pyra và phần mềm Blogger.
Tháng 5/2003: Phiên bản chính thức của phần mềm blog nguồn mở WordPress ra đời.
Tháng 10/2003: Six Apart phát hành dịch vụ blog Typepad.
Tháng 1/2004: Steve Garfield tại Boston (Mỹ) cho ra mắt video blog và đây được coi là một trong những Vlog đầu tiên.
Theo Vnexpress/CNet
