Tin tức

Tin Aptech

Phần mềm tự do: hướng tới cộng đồng tiến bộ!

Ngày 16/9 hằng năm được cộng đồng phần mềm tự do và mã nguồn mở (Free and Open Source Software – FOSS) chọn là ngày phần mềm tự do (Software Freedom Day – SFD). Trong ngày này các cộng đồng FOSS trên toàn thế giới sẽ tổ chức nhiều chương trình với mục tiêu mang đến cho công chúng những giá trị tiến bộ và hữu ích cho phần mềm tự do.

phan-mem-tu-do-huong-toi-cong-dong

Phần mềm tự do là gì?

Phần mềm tự do (ở Việt Nam được gọi thông dụng là phần mềm mã nguồn mở) là phần mềm được bảo vệ bởi hệ thống GNU/GPL. Hệ thống này cho phép, khi người dùng bằng cách nào đó (mua, xin) được quyền sử dụng phần mềm thì họ có quyền sở hữu luôn phần mềm đó (có thể tặng, sao chép, sửa đổi, bán lại… mà không cần xin phép hay bản quyền của tác giả). Để thực hiện được quyền sở hữu này thì yêu cầu tiên quyết của phần mềm tự do là phải có hệ thống mã nguồn mở (open source) để người dùng có thể chỉnh sửa, nâng cấp phần mềm.

Hiện nay ở Việt Nam, đại đa số người dùng chỉ quen với phần mềm đóng gói, thuộc sở hữu của một tổ chức, cá nhân nhất định với mã nguồn được “giữ tuyệt mật” như một bí mật kinh doanh. Muốn sử dụng phần mềm, người dùng phải trả tiền theo giá nhà sản xuất đưa ra và cấm tuyệt đối việc chỉnh sửa, phân phối lại. Những phần mềm của Microsoft là biểu tượng của xu hướng này.

Những giá trị tiến bộ phục vụ cộng đồng

Khi có phần mềm tự do, người sử dụng có 4 quyền tự do sau đây:
– Tự do sử dụng cho tất cả các mục đích
– Tự do sửa đổi theo nhu cầu sử dụng cụ thể
– Tự do sap chép và phân phối lại
– Tự do nâng cấp và phân phối bản nâng cấp cho cộng đồng.

Bốn quyền tự do này tự bản thân nó đã thể hiện những giá trị tiến bộ của phần mềm tự do. Trước hết, chỉ với một lần mua (hoặc xin), phần mềm có thể được phân phối tới lượng người sử dụng không hạn chế. Trong khi đó, để có được phần mềm đóng gói, mỗi người dùng phải tự bỏ tiền ra mua quyền sử dụng. Đối với các nước đang phát triển thì phần mềm tự do là sẽ là hướng lựa chọn tối ưu để giảm lượng kinh phí đầu tư phổ cập công nghệ, đồng thời hạn chế được tối đa vi phạm bản quyền phần mềm vì chỉ với một lần đầu tư, phần mềm có thể phổ cập rộng khắp.

Phần mềm tự do có thể được phát triển và nâng cấp liên tục bởi cộng đồng người dùng nhờ mã nguồn mở. Chẳng cần phải đầu tư dự án tiền tỉ và lượng chuyên viên đông đảo thì phiên bản phần mềm sẽ luôn được người dùng đổi mới phù hợp với nhu cầu thực tiễn. Minh chứng cho điều này là hệ điều hành Linux (một FOSS phổ biến hiện nay) chính là thành tựu của nhiều chuyên viên lập trình tại các quốc gia.

Dù là phần mềm tự do sử dụng và phân phối nhưng không có nghĩa là không thể kinh doanh. Phần mềm tự do (free software) khác biệt với phần mềm miễn phí (freeware). Bởi vì tác giả sáng tạo ra phần mềm (là người giữ bản quyền) khi đã quyết định đặt phần mềm trong hệ thống GNU GPL có quyền yêu cầu kinh phí cho công sức đã bỏ ra. Chỉ sau khi phần mềm được mua lại, người mua mới có quyền sao chép, phân phối… mà không cần xin phép tác giả sáng tạo. Tuy nhiên, đa số các phần mềm tự do đều ở diện “cho không” người dùng. Nhưng vẫn có thể thu được nguồn lợi nhuận đáng kể qua khâu dịch vụ, đào tạo và xuất bản. Không phải người dùng nào cũng là những chuyên gia tin học và có thể hiểu được hết các chức năng của phần mềm, vì vậy dịch vụ đào tạo là rất cần thiết. Hơn thế nữa, khi muốn sử dụng thêm các chức năng mới mà không có khả năng của một lập trình viên thì người dùng hoặc là tìm kiếm sự giúp đỡ của cộng đồng hoặc là bỏ kinh phí cho công ty làm dịch vụ nâng cấp. Như vậy, thay vì đầu tư kinh phí cho việc phát triển phần mềm từ ban đầu, các công ty có thể sử dụng phần mềm sẵn có và phát triển các dịch vụ gia tăng thu lợi nhuận. Đây là hướng phát triển đầu tư phù hợp với điều kiện kinh tế như nước ta hiện nay.

Tương lai phần mềm tự do tại Việt Nam

Với những giá trị đó, phần mềm tự do là một hướng phát triển mới và phù hợp cho Việt Nam, đang trong tình trạng thiếu vốn đầu tư và thiếu nhân lực Công nghệ Thông tin. Hiện nay, việc ứng dụng, phát triển và xây dựng hệ thống phần mềm tự do tại Việt Nam mới đang bước những bước đầu tiên.

Bộ Khoa học và Công nghệ thành lập riêng Ban chỉ đạo Quốc gia Phần mềm nguồn mở và Dự án Tổng thể Ứng dụng và Phát triển Phần mềm nguồn mở ở Việt Nam từ 2004 – 2008 đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt vào tháng 3/2004. Sau hai năm triển khai dự án, Ban chỉ đạo đang tiến hành thống kê hiệu quả của việc ứng dụng này.

Điều quan trọng nữa là việc thay đổi thói quen và nhận thức về phần mềm tự do và các giá trị tối ưu của nó. Với đa số người sử dụng Việt Nam hiện nay, phần mềm tự do mã nguồn mở chưa phổ cập. Thói quen sử dụng phần mềm đóng gói thương mại nhưng lại vi phạm bản quyền (dùng bản “sao chép lậu” do kinh phí của loại phần mềm này khá cao) vẫn còn tồn tại. Vì thế, việc thay đổi thói quen và nhận thức người dùng, trên cơ sở đó tạo nên phong trào cộng đồng cùng sử dụng phần mềm tự do sẽ giúp thay đổi cách sử dụng phần mềm, giảm thiểu kinh phí đầu tư mua phần mềm và nạn vi phạm bản quyền.

Cũng vì mục tiêu đó, nhân ngày SFD 16/9/2006, viện Tin học sử dụng Pháp ngữ (AUF), cụ thể là dự án Trung tâm Linux và Phần mềm Tự do cho sự phát triển, phối hợp với Trung tâm Đào tạo Lập trình viên Quốc tế Aprotrain-Aptech (285 Đội Cấn, Hà Nội) sẽ tổ chức Ngày hội Phần mềm tự do. Trung tâm Aprotrain-Aptech sẽ dành tặng 02 suất học bổng khoá học Lập trình viên Quốc tế cho thành viên tham gia cuộc thi lập trình trình trong ngày hội này.

Hi vọng những nỗ lực của AUF, Aptech và cộng đồng phần mềm tự do Việt Nam sẽ giúp công chúng cơ hội tiếp cận nhiều hơn với phần mềm tự do.

Thông tin chương trình

Theo Aprotrain-Aptech

Chia sẻ bài viết:

Tin liên quan

hinh-anh-2-1
T5, 10/07/2025

Workshop “AI-Powered Developer: Từ Code đơn giản đến siêu tự động” - Làm chủ AI trong kỷ nguyên số

Vừa qua, Phòng Đào tạo Aptech tại cơ sở 285 Đội Cấn đã tổ chức workshop “AI-Powered Developer: Từ Code...
Tin Aptech
SONG-BANG
T4, 09/07/2025

Aptech chính thức “trình làng” chương trình đào tạo mới tích hợp AI: Làm chủ tương lai số!

Sau kỳ thi tốt nghiệp THPT, việc chọn ngành học phù hợp là bước khởi đầu quan trọng cho tương lai. Với...
Tin Aptech
Bằng cấp quốc tế – "Tấm hộ chiếu" global của bạn!
T3, 08/07/2025

Chọn Aptech, sáng tương lai!

Kỳ thi Tốt nghiệp THPT đã khép lại, bạn đã sẵn sàng cho một tương lai rộng mở? Nếu đam mê công nghệ,...
Tin Aptech
3-12
T3, 01/07/2025

Buổi bảo vệ đồ án 1 - Cột mốc đầu tiên đáng nhớ của lớp C2409L

Sáng 28/6, tại cơ sở 285 Đội Cấn, buổi Bảo vệ Đồ án 1 của lớp C2409L đã chính thức diễn ra, đánh dấu...
Tin Aptech
IMG_1898
T2, 23/06/2025

Khám phá thế giới lập trình cùng học sinh THCS tại Aptech

Sáng 21/6, không khí tại Aptech 19 Lê Thanh Nghị trở nên sôi động khi chào đón các bạn học sinh đến...
Tin Aptech
z6716467925851_bded5d9702c9f0ddd73225f2db079df4
T4, 18/06/2025

Power BI & Tableau: Khi “dữ liệu” trở thành công cụ ra quyết định!

Vừa qua, Aptech đã tổ chức thành công workshop online với chủ đề “Khai phá Dữ liệu Bán Hàng Online &...
Tin Aptech
z6714116632019_26426922d82fefaa12c6cd841051dcf3-1
T3, 17/06/2025

Khi công nghệ không chỉ là bài học, mà là trải nghiệm thực tế

Vừa qua, “Trại Code – 1 Ngày Làm Dev” đã chính thức diễn ra theo hình thức online, thu hút sự tham gia...
Tin Aptech
506359202_1134227665408166_5770482193799285358_n-1
T7, 14/06/2025

Gen Z và Gen AI: Ai thao túng ai?

Sáng 14/6, tại cơ sở 285 Đội Cấn, Aptech Việt Nam đã tổ chức workshop “Thao túng AI - Làm chủ tương...
Tin Aptech
Online_Banner-Home-1-2
T7, 14/06/2025

Aptech Open day 2025: “Ngành IT Trước Làn Sóng AI & Đổi Mới Sáng Tạo”

Trong một thế giới đang vận hành bởi dữ liệu, công nghệ và trí tuệ nhân tạo (AI), ngành Công nghệ Thông...
Tin Aptech
14-2
T3, 03/06/2025

Mở rộng tương lai cùng Aptech – Học lập trình chẳng lo rủi ro!

Với mong muốn giúp học viên trải nghiệm thực tế trước khi đầu tư học tập dài hạn, Aptech đã tổ chức...
Tin Aptech
FacebookYoutube
Scroll to Top