Xây dựng ứng dụng trên phần mềm nguồn mở

Tại thị trường Việt Nam, nhiều phần mềm nguồn mở (PMNM), phần mềm miễn phí đang được sử dụng như FireFox ( trình duyệt web), Unikey (bộ gõ và chuyển mã tiếng việt), OpenOffice… Bài viết điểm qua tình hình phát triển PMNM tại Việt Nam, thông tin về một số PMNM cùng bình luận cùng các chuyên gia về PMNM.

Phần mềm nguồn mở vẫn chưa nổi tiếng tại Việt Nam

PMNM cho phép giải quyết những bài toán từ ứng dụng văn phòng cho đến quản trị – điều hành doanh nghiệp. PMNM giải quyết được tất cả các công việc của người dùng. Bảo mật khi dùng PMNM là vấn đề cần được xem xét.

Ông Vũ Đỗ Quỳnh từ trung tâm Kỹ Thuật Số CNF/AUF Hà Nội khẳng định: “Không một phần mềm nào có thể bảo mật tuyệt đối 100%. Tuy nhiên, các PMNM được xây dựng xung quanh cộng đồng các lập trình viên cùng tham gia phát triển, nâng cấp, bảo trì PMNM nên với người dùng bình thường, PMNM có thể đảm bảo an ninh do khả năng kiểm tra được mã nguồn, đánh giá chất lượng mã nguồn một cách rộng rãi của cộng đồng người dùng PMNM”. Ông Quỳnh giải thích: “Khi lỗ hổng được phát hiện và thông tin cho tác giả PMNM, tác giả sẽ vá lại và tạo phiên bản PM mới đã vá lại lỗ hổng hoặc phát ra một bản vá (path) để người dùng tải xuống và vá lại PM đang dùng. Nếu dự án của PMNM được phát hiện lỗ hổng an toàn đang hoạt động thì thời gian từ khi công bố lỗ hổng an toàn đến khi công bố bản vá lại lỗ hổng an toàn thường rất ngắn”.

Điểm yếu của PMNM cũng là điểm mạnh: PMNM chủ yếu dựa vào người dùng PMNM để phát triển và tổ chức các trang web để giải quyết thắc mắc và giúp đỡ nhau. Việc quảng cáo chủ yếu dựa vào tính tích cực và sáng tạo của cộng đồng người dùng một PMNM nhất định. Cộng đồng người dùng càng đông và tích cực thì những người dùng mới sẽ càng nhiều khả năng được giúp đỡ. Ngược lại, nếu cộng đồng xung quanh một PMNM ít và không tích cực thì một người dùng mới sẽ phải tự tìm hiểu cách sử dụng.

Yếu tố quyết định khi chọn một PMNM phụ thuộc nhiều vào tính tích cực của cộng đồng dùng PM đó. Trừ một số công ty lớn như Red Hat, Novell… có đầu tư cho việc quảng bá sản phẩm PMNM của mình, đa số dự án PMNM có nguồn chi phí hạn chế, chủ yếu dựa vào cộng đồng để quảng cáo cho sản phẩm của mình. Vì vậy nhiều PMNM không được giới thiệu rộng. Thêm nữa, trong trường hợp của Việt Nam, người dân chưa hết thói quen dùng không mất tiền, chưa phải ai ai cũng thực hiện được điều họ đã nhận thức về vấn đề bản quyền và các PMNM cũng chưa được hiểu thực sự là gì và sẽ đem lại lợi ích gì. Người dùng vẫn có thành kiến với PMNM kiểu như “khó sử dụng”, “miễn phí nên ít giá trị”…

Đủ cho mọi nhu cầu

Theo ThS Võ Đức Cầm Hải, ĐH Quốc Gia TP.HCM, với máy trạm, các giải pháp PMNM rất đa dạng: HĐH có SuSE, Fedora Core, Ubuntu, HacaoLinux… Trong đó, Ubuntu đáp ứng đầy đủ nhu cầu người dùng với máy để bàn, dễ cài đặt, thoả mãn công việc văn phòng, giải trí, dễ cấu hình mạng và dễ cài đặt thêm: trình quản lý, nén, giản nén tập tin/thư mục; bộ OpenOffice, bộ gõ tiếng Việt Xvnkb, từ điển Anh – Việt, Việt – Anh, FireFox, hộp thư điện tử Thunderbird, xem phim – Gxine; nghe nhạc – Xmms; Chat/Voice – Gaim/Skype; xem, quản lý hình ảnh – F-Spot; game.

Trong những điển hình ứng dụng PMNM tại TP.HCM thời gian qua có Sacombank. Ngân hàng này bắt đầu sử dụng PMNM từ năm 2004 và hiện tại, hơn 2.000 máy tính (đại đa số máy tính của Sacombank) sử dụng những phần mềm như OpenOffice, 7.zip, Unikey… Nếu so với sử dụng MS Office mất 380 USD một bộ, Vietkey giá 100.000 đ/bộ sử dụng thì Sacombank phải tiết kiệm được hàng trăm nghìn USD tiền bản quyền. Kinh nghiệm của Sacombank là triển khai từng bước: từ thử nghiệm trong nội bộ bộ phận CNTT đến sử dụng đại trà. Một số vị trí bắt buộc dùng thì dùng phần mềm thương mại (PMTM).

PMNM cũng giải quyết được nhiều bài toán tầm mức hệ thống toàn doang nghiệp. CAO Networks (www.cao.net.vn) là công ty dịch vụ PMNM tại TP.HCM. Một sản phẩm được công ty cung ứng là SugarCRM – Hệ thống quản lý quan hệ khách hàng (Customer Relationship Management – CRM). CRM là giải pháp giúp phát hiện tất cả các khách hàng tiềm năng, biến họ thành khách hàng thật sự, và sau đó giữ các khách hàng này lại với công ty.

CRM có những phân hệ giúp bán hàng, chăm sóc khách hàng, tiếp thị… Thông qua CRM, nhân viên bán hàng sẽ hiểu được yêu cầu cụ thể và đặc điểm của khách hàng để có thể đưa ra giải pháp thích hợp. Bộ phận bán hàng dễ dàng bán hàng hơn, khách hàng hài lòng hơn, tiết kiệm thời gian, tối đa hóa các cơ hội. Người bán sử dụng PMNM này hiểu được khách hàng, biết được lịch sử các vấn đề khách hàng đã gặp và đưa ra cách giải quyết thích hợp.

Bộ phận chăm sóc khách hàng có thể tăng năng suất phục vụ khách hàng, giảm thời gian phản hồi và thời gian giải quyết mỗi yêu cầu. Dựa trên thông tin từ CRM, bộ phận marketing đưa ra chiến dịch tiếp thị và quảng cáo hiệu quả, giảm chi phí tìm thêm khách hàng mới. SugarCRM là phần mềm CRM, lưu trữ thông tin về khách hàng. Khi thông tin khách hàng được lưu trữ tập trung thì doanh nghiệp ít phụ thuộc vào các cá nhân bán hàng.

Tiếp tục phát triển

PMNM vẫn đang được quan tâm phát triển tại Việt Nam. Chẳng hạn tại phòng thí nghiệm mở – Open Lab (xây dựng trên cơ sở hợp tác giữa sở BCVT TP.HCM với công ty Intel Việt Nam), một giải pháp PMNM có thể coi là đã trọn gói, đang chờ cơ chế để lan tỏa vào đời sống. Giải pháp của Open Lab bao gồm HĐH Ubuntu, phần mềm văn phòng OpenOffice.org và một số tiện ích khác.

Theo ông Vũ Đỗ Quỳnh, phiên bản đầu tiên của Ubuntu mang số 4.10 và tên “Warty Hog”, được công bố cuối năm 2004, vào tháng 10/2004. Sau đó, nhịp độ ra các phiên bản mới là mỗi 6 tháng và phiên bản sắp tới dự kiến vào 04/2007 sẽ mang số 7.04. Cũng cần nói thêm, hệ điều hành Ubuntu thuộc sở hữu của công ty Canocical Ltd (http://www.canocical.com), Nam Phi, và AUF là một trong những đơn vị ứng dụng thành công PM này.

Cũng theo ông Quỳnh, các phiên bản OpenOffice.org hoàn toàn thay thế được MS Office cho những yêu cầu ứng dụng bình thường, thậm chí nó có thêm nhiều chức năng như khả năng trực tiếp xuất khẩu tài liệu theo dạng PDF, LaTeX, mô đun để vẽ… Định dạng các tập tin của OpenOffice.org theo chuẩn XML, là một định dạng theo txt và được nén sẵn (định dạng kiểu zip), nên muốn đọc nội dung của một tập tin được tạo ra bởi OpenOffice.org, chỉ cần một phần mềm giải nén và một chương trình soạn thảo văn bản đơn giản. Việc này bảo đảm khả năng duy trì số liệu của bản thân người dùng mà không còn phụ thuộc vào phần mềm đã sản xuất chúng.

Theo PCWorl Việt Nam